Ήρωες των καιρών μας: Από την Αγκόλα στη Σιέρα Λεόνε

 

Απόσπασμα από άρθρο του Φιντέλ Κάστρο που δημοσιεύτηκε στη Granma
 
Η Κούβα, όπως και άλλες σοσιαλιστικές χώρες και απελευθερωτικά κινήματα, συνεργάστηκαν με την Αγκόλα και άλλους που μάχονταν κατά της πορτογαλικής αποικιοκρατίας στην Αφρική. Ο πορτογαλικός έλεγχος ασκούνταν με απευθείας διοίκηση και με την υποστήριξη των συμμάχων του.
 
Η αλληλεγγύη στην Αγκόλα ήταν ένα από τα σημεία-κλειδιά στο κίνημα των Αδεσμεύτων και στο σοσιαλιστικό  στρατόπεδο. Η ανεξαρτησία της χώρας ήταν αναπόφευκτη και τύγχανε αποδοχής από τη διεθνή κοινότητα.
 
Το ρατσιστικό κράτος της Νότιας Αφρικής και η διεφθαρμένη κυβέρνηση στο πρώην Βελγικό Κονγκό, με τη συμμετοχή των ευρωπαίων εταίρων τους, προετοιμάζονταν για την κατάκτηση και διαίρεση της Αγκόλας. Η Κούβα, που υποστήριζε για χρόνια τον αγώνα αυτού του έθνους, έλαβε ένα αίτημα από τον Agostinho Neto να εκπαιδεύσει τις ένοπλες δυνάμεις της Αγκόλας (που στρατοπέδευαν στην πρωτεύουσα Λουάντα) ώστε να είναι έτοιμες στις 11 Νοέμβρη του 1975, όταν και θα αναλάμβανε επίσημα την εξουσία. Οι σοβιετικοί, πιστοί στις υποσχέσεις τους, είχαν προμηθεύσει στρατιωτικό εξοπλισμό και περίμεναν τη μέρα της ανεξαρτησίας για να στείλουν συμβούλους. Η Κούβα, όσον αφορά τη δικιά της μεριά, συμφώνησε να στείλει τους εκπαιδευτές που ζήτησε ο Neto.
 
Το ρατσιστικό καθεστώς της Νότιας Αφρικής, καταδικασμένο και περιφρονημένο από τη διεθνή κοινή γνώμη, αποφάσισε να προχωρήσει στα σχέδιά του και να στείλει δυνάμεις με τεθωρακισμένα οχήματα. Φέροντας ισχυρό οπλισμό και προελαύνοντας σε ακτίνα εκατό χιλιομέτρων από τα σύνορα, επιτέθηκαν στο πρώτο κέντρο εκπαίδευσης, όπου πολλοί κουβανοί εκπαιδευτές σκοτώθηκαν προβάλλοντας ηρωική αντίσταση. Μετά από πολυήμερη μάχη, οι γενναίοι αυτοί εκπαιδευτές και οι Αγκολέζοι κατάφεραν να σταματήσουν την προέλαση της Νότιας Αφρικής προς τη Λουάντα. Εκεί είχε μεταφερθεί απευθείας από την Αβάνα και το Υπουργείο Εσωτερικών ένα τάγμα ειδικών δυνάμεων.
 
Έτσι ξεκίνησε ο επικός αγώνας σε αυτή τη χώρα της υποσαχάριας Αφρικής, που τρομοκρατούνταν από τους λευκούς ρατσιστές, με τα μηχανοκίνητα τάγματα πεζικού και τις ταξιαρχίες αρμάτων, το τεθωρακισμένο πυροβολικό και άλλα πολεμικά μέσα. Τους απέκρουσαν, και οι ρατσιστικές νοτιοαφρικανικές δυνάμεις υποχρεώθηκαν σε υποχώρηση στο σημείο απ’ όπου είχαν ξεκινήσει.
 
Αλλά δεν ήταν το 1975 η πιο επικίνδυνη περίοδος για τον αγώνα. Αυτό θα συνέβαινε περίπου 12 χρόνια αργότερα, στη νότια Αγκόλα.
 
Παρόλο που αυτά που συνέβησαν έμοιαζαν με το τέλος της ρατσιστικής επιδρομής στη νότια Αγκόλα, δεν ήταν παρά μόνο η αρχή. Τουλάχιστον είχανε μάθει ότι οι επαναστατικές δυνάμεις των λευκών, μιγάδων και μαύρων Κουβανών, μαζί με τους Αγκολέζους στρατιώτες, μπορούσαν να κάνουν τους υποτιθέμενα ανίκητους ρατσιστές να καταπιούν τη σκόνη της ήττας. Ίσως βασίστηκαν πάρα πολύ στην τεχνολογία, τον πλούτο και την υποστήριξη που τους προσέφερε η κυρίαρχη «αυτοκρατορία».
 
Παρόλο που δεν ήταν στις προθέσεις μας, η ανεξάρτητη στάση της χώρας μας δεν ήταν χωρίς προβλήματα με την ΕΣΣΔ (η οποία έκανε τόσα πολλά πράγματα για εμάς σε πραγματικά δύσκολες στιγμές), όταν η διακοπή παροχής καυσίμων από τις ΗΠΑ στην Κούβα θα μπορούσε να επιφέρει μια παρατεταμένη και δαπανηρή διαμάχη με την κυρίαρχη βόρεια υπερδύναμη. Υπήρχε ή όχι αυτός ο κίνδυνος; Το δίλημμα αυτό το αντιμετωπίσαμε αποφασίζοντας ανάμεσα στην ελευθερία και την υποδούλωση στην πανίσχυρη γειτονική «αυτοκρατορία».
 
Στην περίπλοκη κατάσταση όπως αυτή της ανεξαρτησίας της Αγκόλας, στον άμεσο αγώνα κατά της νεοαποικιοκρατίας, ήταν αδύνατο να μην εμφανιστούν διαφοροποιήσεις για διάφορα ζητήματα, που θα είχαν σοβαρές συνέπειες στους προγραμματισμένους στόχους. Και η Κούβα ως μέρος αυτού του αγώνα, είχε το δικαίωμα και το καθήκον να τον οδηγήσει στην επιτυχία. Οποτεδήποτε εκτιμήσαμε ότι κάποια πτυχή της εξωτερικής μας πολιτικής ήταν σε αντίθεση με τη στρατηγική της ΕΣΣΔ, κάναμε τα πάντα για να το αποφύγουμε. Οι κοινοί στόχοι απαιτούν το σεβασμό στα προσόντα και την εμπειρία του άλλου. Η σεμνότητα δεν είναι ασυμβίβαστη με τη σοβαρή ανάλυση της πολυπλοκότητας και της σημασίας της κάθε κατάστασης, παρόλο που ήμασταν πάντα πολύ αυστηροί στην πολιτική μας σε οτιδήποτε σχετιζόταν με την αλληλεγγύη στην ΕΣΣΔ.
 
Σε αποφασιστικές στιγμές του αγώνα στην Αγκόλα κατά του ιμπεριαλισμού και του ρατσισμού, συνέβη ως αποτέλεσμα της άμεσης συμμετοχής μας στη μάχη και από το γεγονός ότι οι δυνάμεις μας, όχι μόνο πολέμησαν, αλλά εκπαίδευσαν χιλιάδες Αγκολέζους πολεμιστές, και τους υποστήριξαν στον αγώνα ενάντια στις φιλοαμερικανικές και ρατσιστικές δυνάμεις της Νότιας Αφρικής. Ένας άκαμπτος σοβιετικός ήταν ο σύμβουλος της κυβέρνησης και διεύθυνε τις αγκολέζικες δυνάμεις. Διαφωνήσαμε ωστόσο σε ένα σημαντικό σημείο: την επαναλαμβανόμενη συχνότητα με την οποία υπερασπιζόταν το λάθος μέτρο στάθμευσης των καλύτερα εκπαιδευμένων στρατευμάτων της Αγκόλα περισσότερο από 5,5 χλμ. μακριά από την πρωτεύουσα Λουάντα. Επρόκειτο για μια ιδέα που σχετιζόταν με διαφορετικό είδος διεξαγωγής πολέμου, άσχετο με τον ανατρεπτικό και αντάρτικο χαρακτήρα των αγκολέζων αντεπαναστατών.
 
Στην πραγματικότητα η Εθνική Ένωση για την Πλήρη Ανεξαρτησία της Αγκόλας (UNITA), δεν είχε βάση ούτε ο Σαβίμπι (σμτ. ηγέτης της UNITA) είχε κάποιο σημείο αντίστασης. Δεν ήταν παρά μια παγίδα των νοτιοαφρικανών ρατσιστών για να δελεάσουν τα καλύτερα και αρτιότερα εξοπλισμένα αγκολέζικα στρατεύματα και να τα χτυπήσουν. Έτσι αντιτάξαμε τη στρατηγική μας - δοκιμασμένη πάνω από μια φορά - μέχρι το τέλος όταν απαιτήθηκε να χτυπήσουμε τον εχθρό με τις δικές μας δυνάμεις που οδήγησε στη μάχη του Cuito Cuanavale. Θα έλεγα ότι η παρατεταμένη αντιπαράθεση με τον νοτιοαφρικάνικο στρατό ήταν αποτέλεσμα της τελευταίας επίθεσης κατά της υποτιθέμενης πρωτεύουσας του Σαβίμπι (σε μια μακρινή γωνιά των συνόρων μεταξύ της Αγκόλα, της Νότιας Αφρικής και της κατεχόμενης Ναμίμπια). Οι γενναίες αγκολέζικες δυνάμεις προέλασαν για 100 χλμ., ξεκινώντας από μια πρώην νατοϊκή βάση το Cuito Cuanavale, εξοπλισμένοι με νέα θωρακισμένα οχήματα, τανκ και άλλα μέσα, ενάντια στην υποτιθέμενη πρωτεύουσα των αντεπαναστατών. Οι γενναίοι πιλότοι μας τους υποστήριξαν με τα Mig-23 τους όσο βρίσκονταν στην ακτίνα δράσης τους.
 
Όταν πέρασαν αυτό το όριο, ο εχθρός εξαπέλυσε σκληρή επίθεση ενάντια στις δυνάμεις του Λαϊκού Κινήματος Απελευθέρωσης της Αγκόλας (MPLA) με βομβαρδιστικά, βαρύ πυροβολικό και καλά εξοπλισμένο πεζικό, προκαλώντας βαριές απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες. Αυτή τη φορά, στην προσπάθειά τους να χτυπήσουν τις αποδεκατισμένες αγκολέζικες ταξιαρχίες κατευθύνθηκαν προς την πρώην νατοϊκή βάση.
 
Οι αγκολέζικες μονάδες υποχώρησαν σε ένα μέτωπο αρκετών μιλίων με μερικών χιλιομέτρων μεταξύ τους. Δεδομένης της σοβαρότητας των απωλειών και τους ενδεχόμενους κινδύνους, χρησιμοποιώντας τα συνήθη μέσα, εστάλη μια έκκληση προς τον Πρόεδρο της Αγκόλας να ζητήσει την υποστήριξη της Κούβας, πράγμα που το έκανε. Η σύντομη απάντηση αυτή τη φορά ήταν ότι το αίτημα θα γινόταν αποδεκτό μόνο υπό την προϋπόθεση της υπαγωγής όλων των αγκολέζικων ενόπλων δυνάμεων και των μέσων τους υπό κουβανική διοίκηση. Η προϋπόθεση έγινε άμεσα δεκτή.
 
Δυνάμεις κινητοποιήθηκαν άμεσα για τη μάχη του Cuito Cuanavale, όπου οι νοτιοαφρικανοί εισβολείς με τα εξελιγμένα όπλα τους συγκρούστηκαν με θωρακισμένες μονάδες, συμβατικό πυροβολικό και τα Mig-23 που πέταγαν οι γενναίοι πιλότοι μας. Το αγκολέζικο πυροβολικό, τα τεθωρακισμένα και άλλα μέσα που είχαν έλλειψη προσωπικού προετοιμάστηκαν επιχειρησιακά να λειτουργήσουν από κουβανούς. Τα τανκ που κατά την υποχώρηση δεν μπόρεσαν να υπερβούν το εμπόδιο του ποταμού Queve ανατολικά της νατοϊκής βάσης (η γέφυρα είχε ανατιναχθεί βδομάδες πριν από μη επανδρωμένο νοτιοαφρικανικό αεροπλάνο με εκρηκτικά) θάφτηκαν και περικυκλώθηκαν από αντιαρματικές νάρκες και νάρκες κατά προσωπικού. Τα νοτιοαφρικανικά στρατεύματα που προέλαυναν έπεσαν πάνω σε ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο και συνετρίβησαν. Με αυτό τον τρόπο, με ένα ελάχιστο αριθμό θυμάτων και ευνοϊκών συνθηκών, οι δυνάμεις της Νότιας Αφρικής υπέστησαν αποφασιστική ήττα στο έδαφος της Αγκόλας.
 
Αλλά η μάχη δεν είχε τελειώσει. Η συνδρομή του ισραηλινού ιμπεριαλισμού είχε μετατρέψει τη Νότια Αφρική σε πυρηνική δύναμη. Για μια ακόμη φορά ο στρατός μας ήταν αντιμέτωπος με τον κίνδυνο να γίνει στόχος τέτοιων όπλων. Αλλά αυτό το σημείο, με όλα τα σχετικά στοιχεία, απαιτεί περαιτέρω επεξεργασία, που μπορεί ενδεχομένως να γίνει μέσα στους επόμενους μήνες.
 
Τι συνέβη χθες τη νύχτα και οδήγησε σε αυτή τη μακροσκελή ανάλυση; Δύο πράγματα, που τα θεωρώ μοναδικής σημασίας:
 
- Η αναχώρηση της πρώτης κουβανικής ιατρικής ταξιαρχίας για την Αφρική, στη μάχη κατά του Έμπολα.
 
- Η άγρια δολοφονία στο Καράκας της Βενεζουέλας του νέου επαναστάτη και μέλους του Κοινοβουλίου, Robert Serra.
 
Και τα δύο γεγονότα αντανακλούν το ηρωικό πνεύμα και τη δυναμική των επαναστατικών διαδικασιών που λαμβάνουν χώρα στην πατρίδα του Χοσέ Μαρτί και τη γενέτειρα της απελευθέρωσης της Λατινικής Αμερικής, της ηρωικής Βενεζουέλας του Σιμόν Μπολίβαρ και του Ούγκο Τσάβες.
 
Πόσα ακόμα μαθήματα μπορεί να μάθει κανείς από αυτές τις πράξεις! Τα λόγια δύσκολα περιγράφουν την ηθική αξία τέτοιων γεγονότων που συμβαίνουν ταυτόχρονα.
 
Δεν θα πιστέψω ποτέ ότι ο φόνος του νεαρού βουλευτή ήταν τυχαίο γεγονός. Θα ήταν αδιανόητο αν η αποκρουστική πράξη, σε σύγκριση με αυτές που ενορχηστρώνονται από τις μυστικές υπηρεσίες των γιάνκηδων, δεν είχε διαπραχθεί σκόπιμα, ακόμη και όταν αυτή ταιριάζει απόλυτα με τα πλάνα και τις δράσεις των εχθρών της επανάστασης στη Βενεζουέλα.
 
Σε κάθε περίπτωση, η στάση των αρχών να επιμείνουν στην ενδελεχή διερεύνηση της φύσης του εγκλήματος μού φαίνεται απολύτως σωστή. Ο λαός ωστόσο έχει εκφράσει τη βαθιά του πεποίθηση σχετικά με τη φύση αυτής της βίαιης και αιματηρής πράξης.
 
Η αναχώρηση της πρώτης ιατρικής ταξιαρχίας για τη Σιέρα Λεόνε (χαρακτηρισμένη ως περιοχή που έχει πληγεί σοβαρότατα από τη βαριά επιδημία του Έμπολα), είναι ένα παράδειγμα για το οποίο η χώρα μπορεί να αισθάνεται περήφανη, καθώς, τη δεδομένη στιγμή δεν μπορεί να φτάσει ψηλότερα σε θέματα τιμής και υστεροφημίας. Όπως κανένας δεν είχε την παραμικρή αμφιβολία ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες μαχητών που πήγαν στην Αγκόλα και στις άλλες αφρικανικές χώρες, έδωσαν παραδείγματα ανθρωπιάς που δεν θα ξεχαστούν ποτέ στην ιστορία, έτσι κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η ηρωική πράξη του στρατού με τις λευκές στολές θα καταλάβει μια θέση στα υψηλότερα σκαλιά τιμής σε αυτή την υπόθεση.
 
Δεν θα είναι οι κατασκευαστές θανατηφόρων όπλων που θα λάβουν αυτή τη μοναδική τιμή. Ας είναι το παράδειγμα των Κουβανών που σπεύδουν στην Αφρική, αυτό που θα κλέψει τις καρδιές και τα μυαλά όλων των γιατρών του κόσμου, ειδικά αυτών που κατέχουν πόρους, διακονούν μια θρησκεία ή φέρουν τη βαθύτατη πεποίθηση του καθήκοντος της ανθρώπινης αλληλεγγύης.
 
Αυτοί που πηγαίνουν να αγωνιστούν ενάντια στον Έμπολα και υπέρ της επιβίωσης των συνανθρώπων τους, έχουν ένα δύσκολο καθήκον μπροστά τους καθώς ρισκάρουν την ίδια τους τη ζωή. Δεν πρέπει να σταματήσουμε τις προσπάθειές μας για να εξασφαλίσουμε ότι αυτοί που εκπληρώνουν τέτοια καθήκοντα απολαμβάνουν της μέγιστης ασφάλειας ώστε να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και τη χώρα από αυτή και άλλες αρρώστιες και επιδημίες.
 
Το προσωπικό που κατευθύνεται στην Αφρική, προστατεύει και αυτούς που μένουν εδώ, γιατί το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι η εξάπλωση αυτής της επιδημίας ή άλλων σοβαρότερων ασθενειών στην περιοχή μας ή σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου όπου ένα παιδί, μια μητέρα, ένας άνθρωπος μπορεί να πεθάνει. Υπάρχουν αρκετοί γιατροί στον πλανήτη για να εξασφαλίσουν ότι δεν πρέπει να πεθάνει κανείς εξαιτίας της έλλειψης ιατρικής φροντίδας. Αυτό θα ήθελα να εκφράσω.
 
Τιμή και δόξα στους γενναίους μαχητές μας της υγείας και της ζωής!
 
Τιμή και δόξα στον γενναίο επαναστάτη Robert Serra και στη σύντροφό του María Herrera!
 
Έγραψα αυτές τις ιδέες στις 2 Οκτώβρη όταν έμαθα αυτά τα νέα, αλλά προτίμησα να περιμένω τις επόμενες μέρες για να κατασταλάξει η κοινή γνώμη, γι’ αυτό και ζήτησα από τη Granma να το δημοσιοποιήσει το Σάββατο.
 
Fidel Castro Ruz
October 2, 2014
8:47 p.m.


ΠΗΓΗ: kommon.gr